Drinkwater en Landschap -Waterwinpark Leidsche Rijn
Gemeente Utrecht, Vitens en Provincie Utrecht i.s.m. Sannah Belzer
Waterwinparklab
Het waterwinpark is een locatie van Vitens, gebouwd in 2002 en staat midden in de Vinex-wijk Leidsche Rijn in Utrecht. Vitens produceert er jaarlijks 5 miljoen m³ drinkwater. Hiermee voorziet zij 115.000 inwoners dagelijks van drinkwater. Het waterpompstation, bijgenaamd de Walvis, staat in het Waterwinpark in Terwijde.
Het water dat in het Waterwinpark Leidsche Rijn wordt opgepompt is circa 50 tot 1000 jaar geleden gevallen als regen. De grond heeft het water gezuiverd; zuurstof, virussen en bacteriën zijn door het natuurlijke proces al niet meer aanwezig in het water. Bij 9 waterputten wordt grondwater opgepompt vanaf een diepte van ongeveer 100 meter. Na al die jaren is het water door dat natuurlijke proces al heel schoon. Via de zuiveringsinstallatie in het pompstation wordt er door middel van beluchting en zandfiltratie drinkwater van gemaakt voordat het naar de consument getransporteerd wordt.
Het publiek heeft weinig inzicht in het belang en de functie van dit cultuurlandschap. Enkel een klein bordje bij de toegang van het Waterwinpark geeft aan dat het een waterwin locatie van Vitens betreft. Er zijn een aantal elementen zoals de waterputten zichtbaar in het landschap maar veel mensen zullen niet weten welke functie dit heeft. Dit terwijl het feit dat er drinkwater wordt gewonnen consequenties heeft voor het gebruik van het park.
Het Waterwinpark ligt te midden van scholen, woningen en een zorgcentrum. Het park wordt dan ook intensief gebruikt voor recreatie. Wanneer het publiek inzicht krijgt in het belang en de functie van het gebied zal men daar ook naar handelen. Daarnaast kan de verwondering dat men dagelijks over een bijzondere bron loopt of fietst impact hebben op de bredere bewustwording rondom watergebruik en bescherming.
Waterwinparklab van Sannah Belzer
Het ‘Waterwinparklab’ is een ontwerp voor een platform of lab waar het park met al haar geheimen ontdekt en onderzocht kan worden. Het ontwerp is gebaseerd op een impluvium uit de Romeinse tijd, een plek waar ontmoeting en ontspanning rondom (regen)water centraal stond. Dit gegeven sluit aan op de Romeinse historie die in Leidsche Rijn aanwezig is. De stamplemen opbouw van het object is een verwijzing naar de lagen in de ondergrond waardoor het water door reist. In de muur wordt het regenwater opgevangen. Ook zijn er verschillende deurtjes te vinden. Ze verbergen meetinstrumenten om op onderzoek uit te gaan. Soms zijn dit praktische hulp- middelen - om te weten, te meten en te spelen- maar ook poëtische objecten die de verbeelding prikkelen. Het waterwin parklab wordt een platform voor verwondering en onderzoek.
Het Waterwinparklab is ook een plek voor buitenonderwijs. Samen met de omliggende scholen en Utrecht Natuurlijk ontwikkelt Sannah Belzer een onderwijs programma met werkkaarten.
kabinetjes met instrumenten
werkkaart ’Oreilles de la mer’
werkkaart ’Groendak’
Volg hier het onderzoek
Christien Meindertsma, Sannah Belzer en Paul de Kort in gesprek met de Kinderraad van de 3 scholen rondom het Waterwinpark
Verblijfstijdcurve van het drinkwater dat opgepompt wordt in het Waterwinpark. 3%. Van het water is jonger dan 100 jaar, het grootste deel van het onttrokken grondwater is ouder dan 500 jaar (bron; gebiedsdossier Leidsche Rijn)
TIJDLIJN
December 2023; het WATERWINPARKLAB is opgeleverd! Het lab wordt de komende wintermaanden nog beschermd en zal vanaf februari open zijn voor publiek. De feestelijke onthulling vindt plaats in het voorjaar.
November 2023: Helaas hebben we te maken met tegenslag tijdens de uitvoering: er is bij de ontkisting van de stamplemen muur een deel ingestort. Er wordt gewerkt aan herstel. De feestelijke opening - met leerlingen van de basisscholen, bewoners, partners, fondsen en andere genodigden zal uitgesteld worden tot het voorjaar 2024.
Deptember 2023: we starten met de bouw van het lab. Lees er meer over in het wijkbericht
Juni 2023: de vergunning voor het Waterwin Park Lab is toegekend.
April 2023: het definitief ontwerp is vastgesteld. Lees meer hierover in het wijkbericht.
Maandag 19 december 2022 vindt om 19u een informatie avond voor bewoners en betrokkenen plaats. Meer informatie is te lezen in het wijkbericht.
Sannah Belzer ontwikkelt als voorloper van het Waterwin Park Lab het tijdelijke project Waterdragers in samenwerking met Utrecht Natuurlijk en het Centraal Museum in het kader van de Waterbiennale. Meer informatie vind je hier.
8 februari 2020 - Selectie kunstwerk bekend! Bewoners hebben via het denkmee platform gereageerd op de drie voorstellen. Hiervoor zijn meer dan 200 enquêtes ingevuld. Vervolgens hebben de kunstenaars/ontwerpers op 1 februari hun voorstel gepresenteerd aan de kunstwerkgroep. Die was verrast door de geheel eigen invulling en aanpak van de kunstenaars. De kunstwerkgroep heeft gekozen voor het Waterwinpark-lab van Sannah Belzer.
20 januari 2020 - De 3 voorstellen van de kunstenaars en ontwerpers staan online op www.denkmee.utrecht.nl. Via de enquete kunnen bewoners en andere betrokkenen hun reactie geven op de plannen. Op 1 februari wordt een keuze gemaakt uit de 3 voorstellen.
27 oktober 2020- Op 27 oktober heeft een digitale bewonersavond plaats gevonden. Een verslag hiervan is hier te vinden. Wilt u op de hoogte blijven of als bewoners verder betrokken zijn bij het project? Neemt u dan contact op via info@fluidfuture.nl
SCHETSONTWERPEN
De polonaise van het water - Christien Meindertsma
Het idee is om een parkbank te maken die precies even groot is als de originele grondboring naar drinkwater (50 cm doorsnede en wel 118 meter lang) en al die mooie lagen zand en klei laat zien. Lees hier het schetsontwerp.
Waterwin parklab - Sannah Belzer
Het project ‘Waterwin parklab’ nodigt uit om het waterwinpark met al zijn geheimen te onderzoeken en beter te begrijpen. Maar ook om elkaar te ontmoeten, je boterham op te eten of schuilen tegen de regen. Lees hier het schetsontwerp.
Time lapse/screen save - Paul de Kort
Een web van paden, uitgevoerd in goed waterdoorlatende halfverharding, geeft vanuit verschillende richtingen toegang tot de bloemenweide. Een web van paden verbindt ook de waterputten, bomen en picknicktafels. Het patroon is geïnspireerd op een zesvoudige stervorm. Lees hier het schetsontwerp.
